کد مطلب:276816 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:230
مشخصات جغرافیائی منطقه زوراء در روایات
برای اطمینان خاطر بیشتر به گوشه ای از روایاتی كه در رابطه با وقوع برخی از حوادث در «زوراء» دست یافته ایم و حدود جغرافیائی این منطقه را (خواه به عنوان بغداد و خواه به عنوان زوراء) به خوبی مشخص می كند و جای هیچ گونه بحث و گفتگو برای كسی باقی نمی گذارد اشاره می كنیم:
1- علی متقی هندی، كه یكی از دانشمندان اهل سنت می باشد در كتاب معروف خود بنام «كنزالعمال» از پیغمبر گرامی صلی الله علیه و آله روایت می كند كه آن حضرت در حدیثی درباره ی شهری كه در آینده تاریخ در مشرق زمین بنام بغداد ساخته خواهد شد، فرمود:
در آینده برای فرزندان عمویم (عباس) شهری از طرف مشرق بنا خواهد شد كه بین دجله و دجیل و قطریل و صراط واقع شده است.
در آنجا بناهای محكم و سرافراشته ای را از چوب و گچ و آجر خواهند ساخت كه آنها راطلاكاری خواهند نمود، نام این شهر «بغداد» است.در این شهر بدترین خلق خدا و ستمگران امت من سكنی خواهند گزید.
آگاه باشید كه هلاكت و نابودی این شهر به دست سفیانی صورت خواهد گرفت،
[ صفحه 51]
به خدای بزرگ سوگند، گویا من هم اكنون آن شهر را می نگرم كه: زیر و رو گردیده، و از سكنه خالی شده و به ویرانه ای تبدیل گشته است. [1] .
2- امیرالمومنین علیه السلام در حدیثی از پیغمبر اكرم صلی الله علیه و آله نقل می كند كه آن حضرت درباره ی شهری بنام «زوراء» كه در آینده مقر فرمانروائی «بنی العباس» خواهند بود، فرمود:
در آینده شهری بین دو رود فرات و دجله ساخته خواهد شد كه محل فرمانروائی بنی عباس خواهد بود، و آن (زوراء) است.
در آنجا جنگی سخت و شكننده روی خواهد داد كه زنان بسیاری به اسارت خواهند رفت و مردان فراوانی همچون گوسفند قربانی خواهند شد. [2] .
3- جلال الدین سیوطی در كتاب «الحاوی للفتاوی» از «حذیفه» روایت می كند كه رسول خدا صلی الله علیه و آله درباره برخی از حوادث كه پس از بناء بغداد در آنجا روی خواهد داد فرمود:
حادثه ی بزرگی در (زوراء) به وقوع خواهد پیوست!!!
عرض شد یا رسول الله! زوراء، كجاست؟
فرمود: شهری است در مشرق كه در بین چند رودخانه واقع شده و مسكن بدترین خلق خدا و پناهگاه گروهی از جباران و ستمگران امت من خواهد بود، و مردم آن به چهار نوع عذاب مبتلا خواهند شد.
1- با شمشیر درو خواهند شد.
2- شهرشان ویران خواهد گردید.
3- بلائی از آسمان بر آنها خواهند گشت.
4- از صورت انسانیت بیرون خواهند رفت. [3] .
4- علقة بن قیس، روایت می كند كه امیرالمومنین علیه السلام خطبه ی لؤلؤه را برای مردم ایراد نمود و از پادشاهان «بنی عباس» و مقر فرمانروائی آنان سخن گفت و فرمود:
شهری در بین دجله، و دجیل، و فرات ساخته می شود كه آنرا «زوراء» می گویند،
[ صفحه 52]
آنجا مقر فرمانروائی بنی عباس است. [4] .
5- علامه ی حلی (ره) از پدرش نقل می كند كه امیرالمومنین علیه السلام در خطبه ی زوراء فرموده است:
زوراء سرزمین وسیعی است كه در آن بناهای محكم پایه گذاری می شود، و بنی عباس آنجا را مقر خلافت خود و جایگاه ثروتهای خویش قرار می دهند، زوراء برای بنی عباس خانه ی بازی و لهو است. [5] .
6- برسی، در كتاب «مشارق الانوار» نقل می كند كه امیرالمومنین علیه السلام در خطبه ی افتخاریه ی خود از پادشاهان بنی عباس سخن گفت و فرمود:
شهری در بین دجله، و دجیل، و فرات ساخته می شود كه آن را «زوراء» می نامند، از آنجا طینت جباران بیرون می آید، كسی كه در آنجا ساكن شود از رحمت خداوند به دور است، و در آنجا 24 نفر (و یا 42 نفر) از بنی عباس پشت سر هم سلطنت خواهند كرد. [6] .
7- مرحوم محدث قمی علیه الرحمه، در كتاب «سفینةالبحار» به نقل از: بحار علامه ی مجلسی (علیه الرحمه) می نویسد:
موقعی كه امیرالمومنین علیه السلام از جنگ «نهروان» (كه شهركی قدیمی در چهار فرسخی بغداد است مراجعت می فرمود از سرزمین «زوراء» گذشت، و به همراهان خود فرمود: این سرزمین «زوراء» است، به حركت خود ادامه دهید و از اینجا دور شوید، زیرا: خسف و نابودی بدین سرزمین، از میخ آهنینی كه در میان «نخاله» (یا زمینی نرم) فرو برود، سریع تر خواهد بود. [7] .
در این مورد علاوه بر احادیث یاد شده حدیث دیگری نیز هست كه در خصوص «زوراء»از امام صادق علیه السلام روایت شده و گرچه امام علیه السلام از حدود جغرافیائی آن، سخنی به میان نیاورده است اما چون بیان گر این واقعیت است كه زوراء همان (بغداد) است، لذا آن را هم برای مزید اطلاع خوانندگان، نقل می كنیم.
[ صفحه 53]
مرحوم صدوق علیه الرحمه در كتاب «خصال» از مسلم بن خالد از امام صادق علیه السلام روایت می كند كه آن حضرت در ضمن حدیث مفصلی فرمود:
سیزده طایفه از امت جدم محمد علیه السلام می باشند كه ما را دوست ندارند و مردم به دوستی با ما وادار نمی كنند، دشمن ما می باشند و از ما پیروی نمی كنند، ما را خوار می شمارند، و مردم را از ما دور می نمایند، اینان یقینا دشمنان واقعی ما هستند. آنگاه حضرت درباره ی یكایك آن طوائف توضیح داد تا اینكه فرمود:
از جمله آنها شهری هستند كه نام آن «زوراء» است و در آخرالزمان ساخته می شود. آنها بخون ما شفا می طلبند، و به كینه توزی و دشمنی با ما تقرب می جویند، و در دشمنی با ما هم داستانند. جنگ با ما را واجب، و كشتن ما را بر خود حتم و لازم می دانند. [8] .
اینها چند نمونه از احادیث مربوط به«زوراء» بود كه علاوه بر بیان وقوع حوادثی كه در آینده ی تاریخ در آنجا روی می دهد، حدود جغرافیائی این سرزمین را نیز به خوبی مشخص می كند و جای هیچ گونه چون و چرائی برای كسی نمی گذارد كه «زوراء» همان بغداد است.
1- علی متقی هندی، كه یكی از دانشمندان اهل سنت می باشد در كتاب معروف خود بنام «كنزالعمال» از پیغمبر گرامی صلی الله علیه و آله روایت می كند كه آن حضرت در حدیثی درباره ی شهری كه در آینده تاریخ در مشرق زمین بنام بغداد ساخته خواهد شد، فرمود:
در آینده برای فرزندان عمویم (عباس) شهری از طرف مشرق بنا خواهد شد كه بین دجله و دجیل و قطریل و صراط واقع شده است.
در آنجا بناهای محكم و سرافراشته ای را از چوب و گچ و آجر خواهند ساخت كه آنها راطلاكاری خواهند نمود، نام این شهر «بغداد» است.در این شهر بدترین خلق خدا و ستمگران امت من سكنی خواهند گزید.
آگاه باشید كه هلاكت و نابودی این شهر به دست سفیانی صورت خواهد گرفت،
[ صفحه 51]
به خدای بزرگ سوگند، گویا من هم اكنون آن شهر را می نگرم كه: زیر و رو گردیده، و از سكنه خالی شده و به ویرانه ای تبدیل گشته است. [1] .
2- امیرالمومنین علیه السلام در حدیثی از پیغمبر اكرم صلی الله علیه و آله نقل می كند كه آن حضرت درباره ی شهری بنام «زوراء» كه در آینده مقر فرمانروائی «بنی العباس» خواهند بود، فرمود:
در آینده شهری بین دو رود فرات و دجله ساخته خواهد شد كه محل فرمانروائی بنی عباس خواهد بود، و آن (زوراء) است.
در آنجا جنگی سخت و شكننده روی خواهد داد كه زنان بسیاری به اسارت خواهند رفت و مردان فراوانی همچون گوسفند قربانی خواهند شد. [2] .
3- جلال الدین سیوطی در كتاب «الحاوی للفتاوی» از «حذیفه» روایت می كند كه رسول خدا صلی الله علیه و آله درباره برخی از حوادث كه پس از بناء بغداد در آنجا روی خواهد داد فرمود:
حادثه ی بزرگی در (زوراء) به وقوع خواهد پیوست!!!
عرض شد یا رسول الله! زوراء، كجاست؟
فرمود: شهری است در مشرق كه در بین چند رودخانه واقع شده و مسكن بدترین خلق خدا و پناهگاه گروهی از جباران و ستمگران امت من خواهد بود، و مردم آن به چهار نوع عذاب مبتلا خواهند شد.
1- با شمشیر درو خواهند شد.
2- شهرشان ویران خواهد گردید.
3- بلائی از آسمان بر آنها خواهند گشت.
4- از صورت انسانیت بیرون خواهند رفت. [3] .
4- علقة بن قیس، روایت می كند كه امیرالمومنین علیه السلام خطبه ی لؤلؤه را برای مردم ایراد نمود و از پادشاهان «بنی عباس» و مقر فرمانروائی آنان سخن گفت و فرمود:
شهری در بین دجله، و دجیل، و فرات ساخته می شود كه آنرا «زوراء» می گویند،
[ صفحه 52]
آنجا مقر فرمانروائی بنی عباس است. [4] .
5- علامه ی حلی (ره) از پدرش نقل می كند كه امیرالمومنین علیه السلام در خطبه ی زوراء فرموده است:
زوراء سرزمین وسیعی است كه در آن بناهای محكم پایه گذاری می شود، و بنی عباس آنجا را مقر خلافت خود و جایگاه ثروتهای خویش قرار می دهند، زوراء برای بنی عباس خانه ی بازی و لهو است. [5] .
6- برسی، در كتاب «مشارق الانوار» نقل می كند كه امیرالمومنین علیه السلام در خطبه ی افتخاریه ی خود از پادشاهان بنی عباس سخن گفت و فرمود:
شهری در بین دجله، و دجیل، و فرات ساخته می شود كه آن را «زوراء» می نامند، از آنجا طینت جباران بیرون می آید، كسی كه در آنجا ساكن شود از رحمت خداوند به دور است، و در آنجا 24 نفر (و یا 42 نفر) از بنی عباس پشت سر هم سلطنت خواهند كرد. [6] .
7- مرحوم محدث قمی علیه الرحمه، در كتاب «سفینةالبحار» به نقل از: بحار علامه ی مجلسی (علیه الرحمه) می نویسد:
موقعی كه امیرالمومنین علیه السلام از جنگ «نهروان» (كه شهركی قدیمی در چهار فرسخی بغداد است مراجعت می فرمود از سرزمین «زوراء» گذشت، و به همراهان خود فرمود: این سرزمین «زوراء» است، به حركت خود ادامه دهید و از اینجا دور شوید، زیرا: خسف و نابودی بدین سرزمین، از میخ آهنینی كه در میان «نخاله» (یا زمینی نرم) فرو برود، سریع تر خواهد بود. [7] .
در این مورد علاوه بر احادیث یاد شده حدیث دیگری نیز هست كه در خصوص «زوراء»از امام صادق علیه السلام روایت شده و گرچه امام علیه السلام از حدود جغرافیائی آن، سخنی به میان نیاورده است اما چون بیان گر این واقعیت است كه زوراء همان (بغداد) است، لذا آن را هم برای مزید اطلاع خوانندگان، نقل می كنیم.
[ صفحه 53]
مرحوم صدوق علیه الرحمه در كتاب «خصال» از مسلم بن خالد از امام صادق علیه السلام روایت می كند كه آن حضرت در ضمن حدیث مفصلی فرمود:
سیزده طایفه از امت جدم محمد علیه السلام می باشند كه ما را دوست ندارند و مردم به دوستی با ما وادار نمی كنند، دشمن ما می باشند و از ما پیروی نمی كنند، ما را خوار می شمارند، و مردم را از ما دور می نمایند، اینان یقینا دشمنان واقعی ما هستند. آنگاه حضرت درباره ی یكایك آن طوائف توضیح داد تا اینكه فرمود:
از جمله آنها شهری هستند كه نام آن «زوراء» است و در آخرالزمان ساخته می شود. آنها بخون ما شفا می طلبند، و به كینه توزی و دشمنی با ما تقرب می جویند، و در دشمنی با ما هم داستانند. جنگ با ما را واجب، و كشتن ما را بر خود حتم و لازم می دانند. [8] .
اینها چند نمونه از احادیث مربوط به«زوراء» بود كه علاوه بر بیان وقوع حوادثی كه در آینده ی تاریخ در آنجا روی می دهد، حدود جغرافیائی این سرزمین را نیز به خوبی مشخص می كند و جای هیچ گونه چون و چرائی برای كسی نمی گذارد كه «زوراء» همان بغداد است.
[1] كنزالعمال ج 11 ص 162.
[2] كنزالعمال ج 11 ص 260.
[3] الحاوي للفتاري ج 2 ص 81 و البرهان ص 127.
[4] بحارالانوار ج 36 ص 354.
[5] سفينةالبحار ج 1 ص 568-567 ماده ي (زور).
[6] مشارق انوار اليقين ص 165.
[7] سفينة البحار 1 ص 567.
[8] سفينةالبحار ج 1 ص 567 ماده (زور).